در مراسم رسمی، وقتی رئیس جمهور که به استقبال یک مقام عالی رتبه خارجی می‌رود و یا وقتی او را برای رفتن به یک سفر خارجی بدرقه می‌کنند، علاوه بر مسئولین دولتی و شخصیت‌هایی که در مراسم حضور می‌یابند، یک آجودان مخصوص پشت‌سر رئیس جمهور می‌ایستد و هنگام حرکت نیز او را همراهی و هدایت می‌نماید.

در ایران از آجودان یک نظامی برجسته با درجه امیری (تیمسار) است که به مناسبات و تشریفات نظامی داخل و خارج کشور کاملاً آشناست و از جنبه‌های فردی از تناسب اندام، برازندگی، تیزهوشی و اعتماد به نفس برخوردار است. شکوه‌دادن به مراسم‌های استقبال و بدرقه رسمی از مقام ریاست جمهوری هنگام خروج و ورود به کشور و نیز مراسم‌‌های استقبال و بدرقه از رؤسای جمهور مدعو از طریق نظارت و فرماندهی و کنترل نیروهای تشریفات نظامی و آرایش صحنه‌ها با موقعیت‌ مکانی و زمانی راهبری و همراهی با رئیس جمهور هنگام استقرار در جایگاه‌، ادای احترام به پرچم و دیدن سان و رژه از وظایف اصلی آجودان رئیس جمهور است. حضور محافظ در مراسم استقبال و بدرقه در ترکیب همراهان، القای ناامنی کرده و کاری نامتعارف است. عدم وجود آجودان در سه مراسم نخست حسن روحانی موجب ناهماهنگی‌هایی در هر سه مراسم گردید.

آجودان همچنین یک منصب نظامی است که معمولاً معادل گروهبان، سرجوخه، و یا استوار درنظر گرفته می‌شود. اما در برخی کشورها، ژنرال آجودان از بالاترین درجات نظامی است.

در زمان صفویه و قاجاریه کسی که عهده دار این وظایف باشد را ایشیک آقاسی می‌نامیدند. این کلمه دوره قاجاریه چه بصورت انفرادی و چه بصورت ترکیب، به عنوان یک لقب قاجاری به‌کار می‌رفته‌است.

واژه آجودان از زبان فرانسه به فارسی راه یافته و در ابتدای ورود، به صاحب منصبی در حد نایب اطلاق می‌شده‌است.

علاوه بر آجودان و آجودان‌باشی(رئیس آجودانان)،  القاب ترکیبی و مناصبی همچون ژنرال آجودان، آجودان حضور، آجودان خلوت و آجودان مخصوص در دربار ناصرالدین‌شاه معمول بوده‌است.

آغاز استفاده از این واژه در زبان فارسی، به دوران قاجار و سفر ژنرال کلود ماتیو فرانسوی به ایران باز می‌گردد. استفاده از این واژه ابتدا فقط در مناصب لشکری و نظامی معمول بود. سپس در دستگاه دیوانسالاری قاجار دچار دگرگونی گردید و به عنوان مقام و منصب اداری و همچنین لقب و نشان افتخاری استفاده شد.

رفته رفته استفاده از این لقب در مناصب درباری و کشوری چنان گسترده شد که اعطای این لقب از هیچ قانون منطقی پیروی نمی‌کرد و اختیار اعطای آن نیز به شخص شاه محدود نبود. پس از دوره قاجار و در دوره پهلوی نیز استفاده از این لقب معمول بوده‌است

از معروف‌ترین افرادی که در دوره قاجار لقب آجودانی داشته‌اند می‌توان به این افراد اشاره نمود

    احمدخان آجودان حضور

    مهدی‌خان وزیر همایون

    سیدمحمد آقا مردک

    آقارضا اقبال‌السلطنه(محل کار او به آجودانیه معروف شد)

    مرتضی قلیخان میرزا ژنرال آجودان حضور همایون

    سیف‌الدوله سلطان محمد میرزا ژنرال آجودان مخصوص مبارک

    علیرضا خان ژنرال آجودان

    میرزا سید محمد بقا آجودان

    پرنس ارفع

    محمدخان امیرعلایی (آجودان احمد شاه)

    سرهنگ محمدحسین فیروز (آجودان احمد شاه)

آجودان‌های شاهان پهلوی

    محمد شاه‌بختی

    ادیب هویدا

    ناصر مشیری

    هدایت‌الله ذوالفقاری

    فریدون سررشته‌داری

    سیروس فرزانه

    فرهنگ ممتاز

    عبدالله امیرخزعل

    سردار جاف

    مجید امینیان

    رفیع فرهور

    ارتشبد رضا عظیمی (آجودان محمدرضا شاه)

    ارتشبد بهرام آریانا (آجودان محمدرضا شاه)

    ارتشبد فریدون جم (آجودان محمدرضا شاه)

    ارتشبد جعفر شفقت (ژنرال آجودان محمدرضا شاه)

    ارتشبد غلامعلی اویسی (آجودان محمدرضا شاه)

    سپهبد اسدالله صنیعی (در دوره ولیعهدی)

    ارتشبد حسن طوفانیان (آجودان محمدرضا شاه)

    محمد خاتم(آجودان محمدرضا شاه)

    سپهبد جعفرقلی صدری (آجودان محمدرضا شاه)

    سرلشکر مقصود همپائی (آجودان محمدرضا شاه)

    سرتیپ عزیز دماوندی (آجودان محمدرضا شاه)

    غلامرضا پهلوی (آجودان محمدرضا شاه)

جمهوری اسلامی

    امیر سرتیپ ستاد حسین افشارزاده (آجودان محمود احمدی‌نژاد)

    امیر سرتیپ دوم ستاد حسین ولیوند زمانی (آجودان حسن روحانی)