روابط عمومی، مطالبه گر یا توجیه گر

در دنیای پرتلاطم امروزی که انسان روزانه در محاصره صدها خبر ضد و نقیض است اهمیت اطلاع رسانی درست، منطقی و به هنگام صد چندان می شود. روابط عمومی ادارات و سازمان ها بخش مهمی از فرایند اطلاع رسانی جامعه محسوب می شوند که ذاتا ارتباط تنگاتنگی با رسانه ها دارند، پیوندی که هرچه قوی تر باشد افکار عمومی بیشتری را با خود همراه خواهد کرد.

امروزه اهمیت اطلاع رسانی برکسی پوشیده نیست حتی افرادی که تنها روزنامه ها را ورق می زنند و اطلاعات حرفه ای از چند و چون فرایند اطلاع رسانی ندارند. با کنکاش در سایت های ادارات به نظر می رسد این مهم نزد روابط عمومی بسیاری از دستگاه های اجرایی و سازمان های لرستان به واقعیتی فراموش شده تبدیل شده است.

یکی از چالش های اصلی دولت به ویژه در انتخابات سال گذشته، انتقاد به عملکرد رسانه های تیم دولت در برخی حوزه ها بود که همین امر موجب بروز مشکلاتی نیز شد. رسانه هایی که نباید تنها آنها را در حوزه خبرگزاری ها و روزنامه ها نقد کرد چرا که روابط عمومی دستگاههای دولتی و فرمانداری ها نقش مهمی در فرایند اطلاع رسانی خدمات دولتمردان دارند.

روابط عمومی ها به عنوان پل ارتباطی مدیر، مردم و رسانه ها باید فعالیت موثری داشته باشند تا جامعه از چند و چون روند کاری دولت در ادارات تا حدودی آگاه شود اما به نظر می رسد مساله روابط عمومی در برخی ادارات و فرمانداری های لرستان همچنان جدی گرفته نمی شود.

روابط عمومی ها به عنوان سردمدار اطلاع رسانی دولت در هر منطقه محسوب می شوند که متاسفانه در بسیاری از شهرهای استان، کار آنها به نصب و تعویض بنر و تشریفات مراسم خلاصه شده و اگر هم خبری مخابره می شود با جمله کلیشه ای ' برگزار شد' است.

مطالبی بدون بهره گیری از عناصر خبری که حتی نمی توان نام آن مطلب را خبر گذاشت، چراکه در جمله های کوتاهی با عنوان موضوع و افراد حاضر در جلسه خلاصه شده و هیچگونه اطلاعاتی به خواننده نمی دهد.

در شرایطی که لرستان بیش از هر زمان دیگری نیازمند اطلاع رسانی و آگاهی مردم است، تارنمای بسیاری از روابط عمومی ها همچنان در بی خبری آنلاین است و برخی مواقع تبریک و تسلیت مناسبت های خاص را بارگذاری می کنند و چنانچه اخباری نیز درج می شود فاقد ارزش های خبری و کم اهمیت است و البته فعالیت مداوم و مستمر چند روابط عمومی انگشت شمار که از جنس رسانه هستند و ارتباط مطلوبی با جامعه خبری دارند را نباید نادیده گرفته شود.

شاید بسیاری از مدیران روابط عمومی همچوم سایر مردم با ایجاد فضای مجازی تا حدودی تنبل شده باشند و نشر اخبار کوتاه اما فوری را در این فضا به تهیه و انتشار مطالب جامع، کامل و هدفمند ترجیح می دهند که این خود مجال دیگری برای پردازش نیاز دارد.

در بسیاری از استان ها هر ساله ارزیابی عملکرد کمی و کیفی روابط عمومی هابه صورت حرفه ای انجام می شود که همین امر موجب انگیزه و فعالیت هرچه بهتر مدیران روابط عمومی شده اما در لرستان این امر انجام نمی شود و اگر هم صورت گرفته در فضای رسانه ای بازتابی نداشته است.

بدون شک فرمانده اطلاع رسانی دولت در استان ها روابط عمومی ادارات، سازمان ها و فرمانداری ها هستند که باید مردم را از چند و چون کارها آشنا کنند اما به نظر می رسد این فرماندهان جنگ نرم در جای دیگری مشغول به فعالیت هستند و روابط عمومی را تنها یک عنوان نمادین و تشریفاتی قلمداد می کنند، شاید هم افرادی که در این حوزه بکار گرفته شده اند همچنان غیرکارشناس هستند که آشنایی چندانی با مقوله خبر و ضرورت اطلاع رسانی ندارند.

باید دید مدیران روابط عمومی ها چرا به روز رسانی اخبار و اطلاعات را تا این اندازه بی اهمیت می دانند که رویدادها را ولو در چند سطر غیرحرفه ای انتشار نمی دهند و مهمتر اینکه مدیران چگونه از این مهم بی خبر هستند و یا اگر اطلاع دارند چرا اقدامی انجام نمی شود.

ارتباط دوسویه مدیر و روابط عمومی در نهایت منجر به پویایی اطلاع رسانی هر دستگاهی می شود که باید دید عدم به روزرسانی تارنماها و فقدان اطلاع رسانی مناسب و حرفه ای توسط بسیاری از روابط عمومی های استان به دلیل نبود روابط عمومی خبره است یا مسئولانی که اعتقادی به اطلاع رسانی ندارد.

بدون شک رسالت یک روابط عمومی پویا انتشار چند عکس در فضای مجازی با یک زیرنویس کوتاه و بی فایده نیست، هرچند فضای مجازی بر سرعت انتشار مطالب افزوده اما نباید محتوا را فدای سرعت کرد.

به هر حال به نظر می رسد رسالت تعداد بسیاری از روابط عمومی دستگاه های استان نا تمام مانده و کار انها به فعالیت های تبلیغاتی، برگزاری همایش ها و انتشار تکذبیه ها محدود شده است.

بزرگان علم ارتباطات معتقدند یکی از بزرگترین تفاوت‌های روابط عمومی و تبلیغات در برنامه‌ریزی است به‌طوری ‌که روابط عمومی برای بلندمدت برنامه‌ریزی می‌کند اما تبلیغات در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دنبال نتیجه است و البته تبلیغات با پرداخت هزینه همراه بوده اما کار مطلوب روابط عمومی موجب کسب اعتبار سازمانی می شود.

تعاریف مختلفی از روابط عمومی ها وجود دارد که در ساده ترین تعریف در مفهوم مدیریت کردن جریان ارتباط میان افکار عمومی و سازمان خلاصه می شود که با توجه به این مهم به نظر می رسد رسالت تعداد بسیاری از روابط عمومی دستگاه های استان نا تمام مانده و کار انها به فعالیت های تبلیغاتی و ارائه عملکردهای ناقص، برگزاری جلسات و انتشار تکذبیه ها محدود شده است.

**روابط عمومی، مطالبه گر یا توجیه گر
کیانوش رستمی دکتری روزنامه نگاری و استاد دانشگاه معتقد است روابط عمومی ها باید مطالبه گر باشند اما به دلیل خوشایند مدیران بالادست خود توجیه گر می شوند.

وی با تاکید بر اینکه روابط عمومی از روزنامه نگاری جدا نیست گفت: روابط عمومی در دانشگاه های معتبر از زیرمجموعه های علم روزنامه نگاری است که این مهم بیانگر ارتباط تنگاتنگ این 2 حوزه می باشد.

وی ادامه داد: چنانچه مطلبی در یک رسانه با موضوع انتقادی منتشرشود روابط عمومی ها به جای ارسال جوابیه منطقی و مستدل برای قانع کردن افکار عمومی، از در تهدید و سرپوشی در موضوع وارد می شوند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه توجه به روابط عمومی و رسانه در دولت های مختلف چندان قوی نبوده گفت: انتظار می رود این مهم در دولت دکتر روحانی مورد اهمیت بیشتری قرار گیرد.

**نداشتن سواد رسانه ای مشکل بسیاری از روابط عمومی ها
رستمی گفت: سواد رسانه ای یک موضوع بسیار مهم است که متاسفانه بسیاری از روابط عمومی ها از این مهم بی بهره هستند و رسانه شناس نیستند.

وی افزود: روابط عمومی باید رسانه های سنتی همچون مجله و کتاب، رسانه های امروزی و در مجموع رسانه های جمعی و اجتماعی را بشناسند و خود را به علم روز در حوزه ارتباطات مجهز کنند.

وی تاکید کرد: با توجه به رسانه های متنوع و مجازی که امروز متولد شده یک مدیر یا کارشناس روابط عمومی باید آنقدر قوی و توانمند باشد که بتواند نسبت به افکار عمومی و رسانه ها به صورت منطقی و کارشناسی پاسخگو باشد.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: بسیاری از فعالان روابط عمومی جایگاه خود را نمی شناسند و ارتباط خوبی با رسانه ها به ویژه رسانه های مکتوب ندارند.

رستمی ادامه داد: با توجه به فراگیری فضای مجازی و سرعت انتشار اخبار، رسانه های مکتوب چندان به سمت تولید اخبار نمی روند بلکه باید در شماره های جدید خود به تحلیل و تفسیر اخبار بپردازند که لازمه ی این امر ارتباط قوی با روابط عمومی ها است اما متاسفانه این مهم محقق نشده چراکه روابط عمومی ها انتظار دارند رسانه های مکتوب به یک بولتن تبلیغی برای آنها تبدیل شوند.

**کار روابط عمومی نصب پوستر و گزارش عملکرد نیست
رستمی ادامه داد: هر فردی که به عنوان روابط عمومی انتخاب می شود باید روزنامه نگاری بلد باشد و علاوه بر دانش، در زمینه علم ارتباطات نیز با تجربه باشد چراکه کار گذشته ی روابط عمومی ها برای نصب پوستر و پلاکارهای مناسبتی پایان یافته و امروز روابط عمومی ها رسالت بسیار بزرگتری دارند.

وی اظهار داشت: روابط عمومی چشم، گوش و زبان یک سازمان است که این شعار باید به واقع لمس شود اما متاسفانه به دلایل مختلف نگاه خوبی نسبت به روابط عمومی ها وجود ندارد و عملکرد آنها منحصرا در گزارش عملکرد خلاصه می شود.

این فعال رسانه ای تصریح کرد: با توجه به اهمیت روابط عمومی در دنیای توسعه یافته امروزی، داشتن تحصیلات دانشگاهی مرتبط برای مدیران و کارشناسان روابط عمومی بسیار مهم است چرا که این افراد به عنوان مشاوران مدیر قلمداد می شوند و باید بتوانند با استفاده از دانش خود مدیر را یاری دهد.

**نگاه ابزاری و تبلیغاتی مدیران به روابط عمومی
رستمی ادامه داد: نگاه بسیاری از مسئولان به روابط عمومی ها مصرفی، ابزاری و تبلیغاتی است که شاید همین امر یکی از دلایلی است که با یک نگاه سطحی به سایت روابط عمومی ادارات مشخص می شود مطالب چندان به روز نیست و محتوای تحلیلی و تفسیری در سایت وجود ندارد.

وی با تاکید بر تغییر دیدگاه مدیران ملی و استانی به جایگاه و عملکرد روابط عمومی ها گفت: مسئولان باید روابط عمومی را بازوی توانمند و مشاور خود بدانند نه اینکه انتظار داشته باشند فرمانبردارانی باشند که کار آنها به نصب پوستر محدود شود.

این استاد دانشگاه افزود: مدیران باید نخستین مولفه در انتخاب روابط عمومی ها را داشتن سواد رسانه ای قلمداد کرده که برای این مهم بهره بردن مدیر از سواد رسانه ای نیز یک امتیاز بزرگ محسوب می شود به نحوی که این مهم در بسیاری از کشورهای دنیا از سنین مهدکودک آموزش داده می شود چراکه تشخیص سره از ناسره در انبوه پیام های رسانه ای نوعی درک متکی بر مهارت است.

رستمی آموزش را راهکار مهم دیگر برای تقویت روابط عمومی ها دانست و گفت: در عصر شتاب فناوری اطلاعات و تولد روزانه رسانه های نو باید بتوان همزمان با این تحولات نوین دانش خود را به روز کرد که روابط عمومی ها باید برای این مهم در دوره های آموزشی کاربردی شرکت کنند.

وی همچنین تصریح کرد: در دنیای کنونی، احترام به افکار عمومی یک قدرت بسیار قوی است که گاهی اوقات روابط عمومی توجه چندانی به ان ندارند.

**تنزل جایگاه روابط عمومی و استفاده از نیروهای ضعیف در این بخش
مدیرکل روابط عمومی استانداری لرستان نیز روابط عمومی را علم گفت و گو و مفاهمه دانست و گفت: برای رسیدن به اهداف عالیه زندگی بشر باید علم ارتباطات با تکیه بر توانایی های فردی پا به پای علوم تجربی و فنی رشد کند.

بهرام رشیدی نیا اظهار داشت: مسئول روابط عمومی باید واجد توانمندی ذاتی برای غلبه بر بحران های ارتباطی باشد، بتواند از تهدیدهای رسانه ای فرصت بسازد و موج خبری در ید قدرت او باشد نه اینکه قدرت موج رسانه ای او را به مسیری هدایت کند.

مدیرکل روابط عمومی استانداری لرستان با بیان اینکه مسئول روابط عمومی صبورترین فرد سازمان است، ادامه داد: صبر و شکیبایی و در عین حال جدیت و پیگیری مجدانه لازمه پیشرفت و ارتقاء روابط عمومی است.

رشیدی نیا ، روابط عمومی را پر استرس ترین واحد هر سازمان برشمرد و گفت: مسئول روابط عمومی باید تجربه و تخصص لازم برای بکارگیری درست تمامی امکانات سخت افزاری، نرم افزاری و منابع انسانی را داشته باشد.

وی اضافه کرد: متاسفانه بدلایل متعددی روابط عمومی در سیستم اداری ما کم اعتبار شده و علیرغم اینکه مهندسی افکار عمومی برای ما اهمیت ویژه ای دارد اما واحد سازمانی که این وظیفه را بر عهده دارد را روز به روز تنزل می دهیم و گاه از ضعیف ترین نیروها برای این بخش استفاده می کنیم.

وی بیان کرد: جایگاه سازمانی روابط عمومی باید بالاترین پست سازمانی پس از رییس دستگاه باشد چرا که مادامی در شعارهایمان مدعی می شویم که روابط عمومی قلب هر دستگاه است بنابراین باید پست سازمانی همتراز قلب برای وظایف خطیر آن قائل باشیم.

رشیدی نیا تصریح کرد: مهمترین مساله روابط عمومی ها نیروی متخصص و مجرب است که برای حل این مشکل باید در روند استخدامی دستگاه ها برای این حوزه بازتعریف متفاوت و جامعی صورت پذیرد.

**فعالیت روابط عمومی ها در حد ایده ال نبوده است
معاون سیاسی اجتماعی و امنیتی استانداری لرستان نیز گفت: توقع و انتظار از روابط عمومی های استان بیش از وضعیت موجود است.

حبیب الله خجسته پور افزود: یک روابط عمومی موفق صرف پوشش اخبار نمی تواند وظیفه اصلی خود را انجام دهد چراکه همانطور که از نام این واحد مشخص است مدیر روابط عمومی باید در زمینه تصمیم سازی در کنار مدیر باشد.

وی اظهار داشت: روابط عمومی باید خواسته مخاطبان هر دستگاه را به مدیر انتقال داده، در راستای شفاف سازی گام بردارد و گستره کاری خود را بهبود ببخشد.

وی با بیان اینکه روابط عمومی دستگاه های استان در حد ایده آل کار نکرده اند، تصریح کرد: در این راستا اقداماتی برای احیا شورای هماهنگی روابط عمومی های استان صورت گرفته و امید می رود این شورا فعالیت خود را از سر گیرد.

به گزارش ایرنا، خجسته پور گفت: با احیا این شورا می توان سیاست های کلان دولت را از طریق روابط عمومی ها به مردم انتقال داد که علیرغم اقدامات صورت گرفته نمی توان تاریخ دقیقی برای فعالیت مجدد آن عنوان کرد.