در 22 شهریور ماه 1299, همان روزی که زنده یاد شیخ محمد خیابانی به شهادت رسید, در تبریز انسانی متولد شد که نغمه تلاش هایش را مردم به یاد داشته و خواهند سپرد . سخن از دکتر نطقی است.
پدر علم و یا بهتر بگوییم هنر روابط عمومی در ایران . کسی که باور داشت به جای لعن تاریکی باید شمعی افروخت و جای گوشه نشینی و مذمت بسیاری از کاستی در سازمان ها و ادارات ، کمر همت به اصلاح آن بست .دکتر نطقی پدر روابط عمومی ایران معماری بود که می خواست دیواری بسازد محکم که تا سال های سال پا برجا بماند که اگر سازمان های کنونی مشتری مداری ، تکریم ارباب رجوع ، شفافیت در انجام کارها ، همدلی کارکنان و مهم تر از همه تعامل و پاسخ گویی مناسب با رسانه ها را سرلوحه خود قرار داده و در منشور اخلاقی خود به عنوان اصل های اساسی یاد می کنند و چندین کارگاه آموزشی جهت نهادینه سازی این اصول برای کارکنان خود برگزار می کنند همه و همه مدیون این هنر نوپا در عرصه مدیریت یعنی روابط عمومی است.
دکتر حمید نطقی ، نخستین کسی است که طرح ایجاد روابط عمومی در ایران را بنیان نهاد.او مشوق و محرک تاسیس انجمن روابط عمومی در ایران است. در خارج از دانشگاه هم به عنوان مشاور ، با بسیاری از دفاتر روابط عمومی ها همکاری داشت. او نخستین استادی است که مبانی و تئوری های روابط عمومی را تبین کرده و کتابی نیز با نام مدیریت و روابط عمومی دارد .اگر اکنون روابط عمومی را هنری از هنرهای بشری می دانیم و لزوم آن را در هر سازمان احساس می کنیم و در چارت سازمانی هر نهاد صنعتی،تجاری ، خدماتی و فرهنگی پس از مدیریت و هیات مدیره این روابط عمومی است که می درخشد باید به حق به نقش بی بدیل دکتر نطقی اشاره کرد .
این انسان عزیز که به عظمت این هنر پی برده بود رنج ها متحمل شد و سال ها کوشید تا چنین ارگانی در هر سازمانی نهادینه شود . چنین ارگانی که اگر نبود انگار قلبی از کار افتاده است . همان گونه که هیچ جانداری بدون قلب نمی تواند به حیات خود ادامه دهد روابط عمومی نیز قلب سازمان ها و تضمین کننده حیات آنهاست .سازمان های کنونی ما اگر به حیات خود ادامه می دهند در درجه اول مدیون دکتر نطقی هستند. وی انسانی راستین بود و به اهمیت صداقت و شفافیت در انجام کارهای هر سازمان واقف شده بود . همان گونه که در خاطرات شخصی خود چنین یاد شده است "از دوره ای که تمایل برخی اشخاص را به پنهان کاری احساس کردم و دیدم که فساد ، اغلب زیر این پرده آشیان می گیرد و در تاریکی شب بهترین یار و یاور راهزنان است ، به فضایل آنچه بعدها شفافیت نام گرفت پی بردم و مدیریت روابط عمومی را کلید حل این مشکلات شناختم".
دکتر نطقی در مورد روابط عمومی سخنان بسیاری گفته است که تا به امروز سرمشق فعلان روابط عمومی بوده است وی معتقد بود روابط عمومی در متن است نه در حاشیه، ضرورت است نه در لوکس، در خود مدیریت است نه در بیرون آن، پس حق داریم بگوئیم هر مدیریتی سزاوار روابط عمومی ای است که دارد.
روابط عمومی از مدیریت جدا نیست و با آنچه که به عنوان چرخ پنجم ارابه به تنه برخی مؤسسات می چسبانند، فرق بسیار دارد. در نتیجه مطالعات متعدد و ممارسات ایشان بود که اکنون روابط عمومی به جایگاه کنونی خود رسیده است و سازمان ها دریافته اند بی وجود چنین نهادی راه به جایی نخواهند برد . این انسان بزرگ برای به تاسیس چنین پایگاهی در سازمان ها راه ها ی بسیار ی را پیمود و با اشخاص بسیاری ملاقات کرد .
دکتر نطقی پس از آنکه در رشته حقوق از دانشگاه تهران دانشنامه کارشناسی دریافت می کند راهی ترکیه می شود و دکترای خود را در رشته حقوق بین الملل از دانشگاه استانبول دریافت می کند.
وی علاوه بر تدریس, به زبان های فارسی, ترکی (آذری, استانبولی, جغتائی), عربی, انگلیسی, فرانسوی, آلمانی و اسپانیولی احاطه کامل داشت از جمله تالیفات مهم و تاثیر گذار وی در عرصه روابط عمومی باید به به تدوین اولین کتاب در زمینه روابط عمومی با نام "مدیریت در روابط عمومی" پرداخت که در سال 1349 شمسی از سوی انتشارات دانشکده علوم ارتباطات انتشار یافت.وی در بخش دیگری از خاطراتش به مسیر دشواری که در این راه پیموده است اشاره می کند "نخست از کتاب های مربوط به این حوزه چند جلدی تهیه کردم ، سپس حاصل خوانده های خود را با آثار نیاکان و نامداران کشورمان سنجیدم و این ترکیب را سخت پسندیدم .
سپس در هشت سازمان خارجی بزرگ که به مطالعه و مداقه آن دست یافتم ، عزم جزم کردم و در جستجوی راه حلی برای تدریس و تعمیم روابط عمومی سالم و پاسخ گوی نیازهای جامعه ما و متکی به فرهنگ خود از پای ننشستم .از یمن بخت بیدار , جمعی از استادان پرکار ، اندیشه مند و هوشیار از هر گوشه و کناری ( که بعدها ، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی نام یافت ) گرد آمده بودند و به مسائل ارتباطی می اندیشیدند و به خصوص بنا به سابقه فعالیت ها ، به مسئله روزنامه نگاری توجه بیشتری داشتند و مسایل دیگر ارتباطی از قبیل روابط عمومی را نیز مد نظر داشتند .
از سوی دیگر در سال 1327 رییس روابط عمومی شرکت نفت ( هنگام جنگ دوم جهانی ) مارشال مونتگمری بود که بر انتخاب اعضای اولین گروه روابط عمومی نظارت داشت . او تحصیل ، سابقه نویسندگی و ذوق مرا مناسب این کار تشخیص داد و بدین گونه تطبیق اصول روابط عمومی برای اولین بار در ایران و شاید شرق میانه به عهده ما افتاد . این دوران ، فرصت بی نظیری برای قرار گرفتن روابط عمومی در یک مدرسه بود . بزرگترین یار و یاور من در آن هنگام، کتاب های حجیمی بوند که از خارج وارد می کردیم و من با ولع تمام می خواندم . تنها دیدارهایی که اگر دست می داد از آن غفلت نمی کردم , دیدار با متخصصان ارتباطات بود که برای دریافت و درک جهات مختلف ارتباط و روابط عمومی منابع مغتنمی بودند.
در این میان از آثار گذشتگان خودمان باید یاد کرد و ارزش آن ها را باز شناخت " و اینچنین بود که روابط عمومی پا به عرصه هستی سازمان ها نهاد . از این شخصیت اندیشمند, آثار قلمی متعددی به یادگار مانده, از جمله سرمقاله هایش در مجله وارلیق است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی, سال ها زینت بخش این مجموعه فرهنگی می گردید. این دانشمند وارسته که از جمله نخبگان علمی طراز اول کشور بود, پس از مبارزه ای طولانی با بیماری جانکاه, در روز جمعه 25 تیرماه 1378 ، با تربیت هزاران شاگرد ، که هرکدام امروزه خود استاد در این رشته می باشند جهان را ترک و به ملکوت اعلا پیوست .اما پرواز شکوهمندانه وی وی هماره در خاطره و یاد تمامی فعالان علوم ارتباطات اجتماعی کشور چه در عرصه رسانه و چه روابط عمومی در یادها و خاطره ها باقی خواهد ماند.
